Introductie

Jaarlijks krijgen ongeveer duizend mensen in Nederland de diagnose mondholtecarcinoom (1). De aanwezigheid van lymfekliermetastasen in de hals is bepalend voor zowel de behandeling als de prognose. Daarom wordt uitgebreide diagnostiek verricht om lymfekliermetastasen op te sporen, waaronder lichamelijk onderzoek, echogeleide punctie, CT, MRI en/of [¹⁸F]FDG-PET/CT. De sensitiviteit van deze technieken is echter beperkt, wat blijkt uit het feit dat 20-30% van de patiënten ondanks een negatieve uitslag toch occulte (verborgen) lymfekliermetastasen heeft (klinisch negatieve hals; cN0) (2).

De optimale behandeling van patiënten met een cN0 vroeg-stadium mondholtecarcinoom blijft onderwerp van discussie. Enerzijds kunnen de lymfeklieren in de hals uit voorzorg operatief worden verwijderd (electieve halsklierdissectie), waarbij 70-80% van de patiënten onnodig deze omvangrijke operatie ondergaat. Anderzijds kan worden afgezien van profylactische chirurgie en alleen worden ingegrepen bij het optreden van klinisch manifeste metastasen. Deze uitgestelde behandeling gaat echter vaak gepaard met meer morbiditeit en een slechtere prognose (3).

Sinds 2007 wordt in Nederland de schildwachtklierprocedure toegepast bij patiënten met een cN0 vroegstadium mondholtecarcinoom. Recente gerandomiseerde studies tonen aan dat deze procedure oncologisch niet inferieur is aan een electieve halsklierdissectie (4,5). Dankzij het minder invasieve karakter en het vermogen om individuele metastaseringspatronen te detecteren, is de procedure inmiddels standaardzorg in bijna alle Nederlandse hoofd-halskankercentra.